Τὴν Παρασκευὴ 17 Ιουνίου στὶς 18:00 θὰ συναντηθοῦμε στὸν "Εὐριπίδη" (Ἀ. Παπανδρέου 11, Χαλάνδρι) γιὰ νὰ συζητήσουμε τὸ βιβλίο:
Ο Φάουστ στην Κοπεγχάγη
Η κβαντική ψυχή της φυσικής
Συγγραφείς: Gino Segre
Εκδότης: Τραυλός Π.
1922: Ο φυσικός Νιλς Μπορ εγκαινιάζει το Ινστιτούτο του, στην Κοπεγχάγη, και προσκαλεί τους σημαντικότερους συναδέλφους του να ανταλλάξουν ιδέες για τη νεογέννητη θεωρία της κβαντικής μηχανικής. Η συνάθροιση καθιερώνεται ως ετήσια συνάντηση των πρωτεργατών αυτής της συγκλονιστικής επιστημονικής επανάστασης.
1932: Η Ευρώπη εμφορείται από πολιτική και κοινωνική αισιοδοξία? οι φυσικοί απολαμβάνουν ένα "Θαυμαστό Έτος" και γιορτάζουν την ανακάλυψη του νετρονίου και τη διάσπαση του πυρήνα. Για τους τιτάνες της φυσικής, το ετήσιο "Φεστιβάλ Μπορ", εκτός από επιστημονική συνάντηση, είναι μια αφορμή για κοινωνικές σχέσεις. Οι νεότεροι του κλάδου οραματίζονται ένα δημιουργικό μέλλον, ανταλλάσσουν σκέψεις πειράγματα και κουτσομπολιά για τους συναδέλφους τους, και, σε κλίμα ευφορίας, δεν διστάζουν να σατιρίσουν την επιστήμη και τους μέντορές τους.
Με αφορμή τα 100 χρόνια από τον θάνατο του Γκαίτε, παρουσιάζουν μια παρωδία του Φάουστ (μια ευρηματική διαπάλη ανάμεσα στην κλασική και την κβαντική μηχανική για την ψυχή της φυσικής), με πρωταγωνιστές τους δασκάλους τους και τις μνημειώδεις διαμάχες τους: τον Πάουλι και τον Μπορ, τον Αϊνστάιν και τον Μπορν, τον Χάιζενμπεργκ και τον Σρέντινγκερ, τον Έρενφεστ, τον Φέρμι, τον Ντιράκ, τον Λαντάου, τον Γκάμοφ...
1933: Ξάφνου, η Ευρώπη βυθίζεται στα Τάρταρα• ο ολοκληρωτισμός αλλάζει δραματικά τη ζωή των φερέλπιδων ερευνητών και καταστρέφει τις χώρες τους• οι επιστήμονες χωρίζονται σε ναζί και αντιναζί• η Φυσική βιώνει το τέλος της αθωότητας.
Ο "Φάουστ στην Κοπεγχάγη" έμελλε να γίνει το πλέον προφητικό έργο για τις Φαουστιανές συμφωνίες των φυσικών με τον Διάβολο.
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου
1 σχόλιο:
Ο Φάουστ στην Κοπεγχάγη
Βιβλίο ενδιαφέρον για όποιον θα ήθελε να μάθει τις προσωπικές ιστορίες και τις μεταξύ τους σχέσεις, των περισσοτέρων από τους πρωτοπόρους της κβαντικής μηχανικής. Με βασική την τετράδα, Ν. Μπορ, Π. Ντιράκ, Β. Χάιζενμπεργκ και Β. Πάουλι, εξιστορείται – από κάποιον που είναι στη δεύτερη τάξη των παρυφών της πρωτοπόρας αυτής ομάδος – η δράση τους, οι συνήθειές τους, όλη η βιογραφία τους με επίκεντρο την Κοπεγχάγη και τη διετία 1932-33.
Δε με ενθουσίασε όμως. Ελάχιστα αναφέρεται σε απτά προβλήματα φυσικής ή έστω παράθεση θεωριών.
Επιγραμματικά θα έλεγα ότι είναι μια γραφική απόπειρα συγγραφής ενός συλλογικού βιογραφικού των πρωταγωνιστών της κβαντικής μηχανικής.
Από τα στοιχεία της βιογραφίας τους λοιπόν, αναρωτιέται κανείς ποια ήταν τελικά η επίδραση των όποιων πειραμάτων στα οποία συμμετείχαν στην κατάληξη τουλάχιστον της μισής τετράδας. Ο Χάιζενμπεργκ πέθανε το 1976 στο Μόναχο από καρκίνο, ενώ ο Πάουλι το Δεκέμβρη του 1958 στη Ζυρίχη από την ίδια αιτία. (σ.361,362)
Στην εισαγωγή, σελίδες 11-13 δίνεται μια πλήρης εικόνα όλου του βιβλίου.
Ιδιαίτερα σημαντικό και ευχάριστο είναι το Κεφάλαιο 2 «Οι εποχές των Αλλαγών». Ωραίο δομημένο, με ολιστική οπτική αποτίμηση για τη εποχή 1928-1933 στο σύνολό της, και την «αποκαθήλωση καθιερωμένων δογμάτων» παντού, όχι μόνο στην επιστήμη…
Εντυπωσιακό, αλλά όχι τυχαίο, το γεγονός ότι από τους κυρίως πρωταγωνιστές, μόνον η μόνη γυναίκα (Μάιτνερ) υπηρέτησε στον πόλεμο…
Εκτός από το δεύτερο κεφάλαιο, και το Κεφάλαιο 8 (σ181-213) αποτελεί εξαίρεση στη συλλογική βιογραφία, καθώς δίνει κάποιες ουσιαστικές γνώσεις φυσικής και έννοιες φιλοσοφίας. Μάλιστα στη σελίδα 201, ηθελημένα ή όχι, ξεμπροστιάζει τον εμπνευστή της σχετικότητας, αναφέροντας την επιστολή του προς τον Μπόρν στις 4 Δεκεμβρίου 1926, « Είμαι ΑΠΟΛΥΤΩΣ πεπεισμένος ότι ο Θεός δεν παίζει ζάρια με τον Κόσμο».
Επιτρέψτε μου ένα τελευταίο σχόλιο καθώς ελπίζω, πως, η φίλη μας Πηγή να μη πτοήθηκε από τα καυστικά σχόλια για τη Χημεία και τους Χημικούς (σ. 119). Άραγε έχουν δίκιο, λέγοντας πως … «το σύνολο της χημείας είχε κατ’ αρχήν, επιλυθεί από την κβαντική μηχανική»;
Δημοσίευση σχολίου