ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ,
ΗΘΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΑΣΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑ
Παρουσίαση
Ένα βιβλίο γραμμένο εν θερμώ για την παγκόσμια
κρίση και το δικαίωμα στην αντίσταση για τη νεοφιλελεύθερη βιοπολιτική και την άμεση
δημοκρατία για την ευθύνη των διανοουμένων και την ποίηση του πλήθους. Ένα
βιβλίο ριζοσπαστικής πολιτικής φιλοσοφίας για την Ελλάδα και την Ευρώπη που
έρχονται. Αν το πρώτο μνημόνιο ήταν μια ελληνική τραγωδία, οι επόμενες
συμφωνίες μοιάζουν με φάρσα που -όπως όλες οι φάρσες και αντίθετα από τις
τραγωδίες- δεν οδηγεί σε κάθαρση αλλά στην ασταμάτητη ταπείνωση των
πρωταγωνιστών της. Αυτό που δεν είχαν προβλέψει πολιτικοί και τραπεζίτες είναι
ότι η κρίση θα μπορούσε να αντιστραφεί και να γίνει δημιουργική. Από τον
Δεκέμβρη ως τη "Στάση Σύνταγμα", όπως ονόμασα συμβολικά το κίνημα των
αγανακτισμένων στις πλατείες, η αντίσταση του πλήθους άλλαξε το πολιτικό
παιχνίδι κι έβαλε στην επικαιρότητα το ενδεχόμενο μιας πολιτικής, ηθικής και
πολιτισμικής αναγέννησης. Η Ευρώπη χρησιμοποίησε την Ελλάδα ως πειραματόζωο για
να δοκιμάσει τις συνθήκες αναδιοργάνωσης του ύστερου καπιταλισμού. Αυτό που δεν
περίμεναν οι ευρωπαϊκές και ελληνικές ελίτ ήταν ότι το πειραματόζωο θα
καταλάμβανε το εργαστήριο, θα έδιωχνε τους τυφλούς επιστήμονες και θα άρχιζε
ένα διαφορετικό πείραμα: την ίδια τη μετεξέλιξή του από αντικείμενο σε
υποκείμενο της πολιτικής πράξης. Η έννοια και τα όρια της δημοκρατίας παίζονται
πάλι στον τόπο όπου γεννήθηκαν. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Περιεχόμενα
Πώς ξαναβρήκα την Ελλάδα και γιατί γράφτηκε αυτό
το βιβλίο
1. Χρέος, κρίση, θέαμα
Το χρέος του χρέους
Περί ήθους και (πολιτικής) ηθικής
Η ερώτηση της Βασίλισσας
Η επιθυμία του χρέους
Κυνικός καπιταλισμός
Πολιτική σημειολογία
Η κρίση ως θέαμα
Ο Μεγάλος Άλλος
2. Καπιταλισμός, νεοφιλελευθερισμός, βιοπολιτική
Νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός... και η (νεο)αποικιακή εκδοχή του
Τι είναι η βιοπολιτική;
Ατομική επιθυμία, καπιταλισμός-καζίνο και εκσυγχρονισμός
Συλλογική επιβίωση, δόγμα του σοκ και κατάσταση έκτακτης ανάγκης
Πολιτική και ψυχανάλυση
Παρέκβαση Ι : Διανοούμενοι και ευθύνη
Υπεύθυνη δήλωση
Παρρησιαστές, δημόσιοι και ακαδημαϊκοί διανοούμενοι
Οι διανοούμενοι στην κρίση
3. Ανομία και ανυπακοή
Ανομία και κοινωνικό ήθος
Πολιτική ανυπακοή, μια επικίνδυνη ελευθερία
Νόμος και ανομία στον βιοπολιτικό καπιταλισμό - μια παρένθεση νομικής φιλοσοφίας
Δημοκρατική ανυπακοή και εξέγερση
Ονοματοδοσία
4. Αντιστάσεις
Υπατία, Κερατέα, Σύνταγμα: οι τόποι και οι τύποι της αντίστασης
Θυσία και αξιοπρέπεια των sans papiers
Ένα πλήθος στην πλατεία: η ώρα των αγανακτισμένων
Η ακολουθία Δεκέμβρης - Σύνταγμα
Αγανάκτηση και οργή
Παρέκβαση II: Αδικία - το δικαίωμα στην αντίσταση
Δίκη και τέχνη
Δικαιοσύνη, ισότητα, επανάσταση
Βία και νόμος
Οντολογία της αντίστασης
5. Πλήθος, λαός, δήμος
Το πλήθος στην πολιτική φιλοσοφία
Ο φόβος του πλήθους / όχλου
Μεταφορντικός καπιταλισμός και Αυτοκρατορία
Στάση Σύνταγμα: πράξη και ποίηση
Στάση Σύνταγμα: οργάνωση και άμεση δημοκρατία
Το πλήθος ως δήμος
Πάνω ή Κάτω Πλατεία;
6. Ριζοσπαστική πολιτική φιλοσοφία
Οντολογία και πολιτικό υποκείμενο: συμμαχίες ή ηγεμονία
Τρεις διαχωριστικές γραμμές: οικονομία, εθνική κυριαρχία, δημοκρατία
Η πολιτική του πλήθους: σύγκρουση και συμπαράταξη
Το καθολικό βρίσκεται στο μερικό
Τα κοινά αγαθά
Αθηναϊκή δημοκρατία (τότε και τώρα)
Παρέκβαση III : Η Ευρώπη που έρχεται
Φιλοσοφία και θάλασσα
Η δημοκρατία και η κρίση του Ευρωπαίου ανθρώπου
Μια άλλη Ευρώπη, η Μεσόγειος που έρχεται
Βιβλιογραφικές παραπομπές
1. Χρέος, κρίση, θέαμα
Το χρέος του χρέους
Περί ήθους και (πολιτικής) ηθικής
Η ερώτηση της Βασίλισσας
Η επιθυμία του χρέους
Κυνικός καπιταλισμός
Πολιτική σημειολογία
Η κρίση ως θέαμα
Ο Μεγάλος Άλλος
2. Καπιταλισμός, νεοφιλελευθερισμός, βιοπολιτική
Νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός... και η (νεο)αποικιακή εκδοχή του
Τι είναι η βιοπολιτική;
Ατομική επιθυμία, καπιταλισμός-καζίνο και εκσυγχρονισμός
Συλλογική επιβίωση, δόγμα του σοκ και κατάσταση έκτακτης ανάγκης
Πολιτική και ψυχανάλυση
Παρέκβαση Ι : Διανοούμενοι και ευθύνη
Υπεύθυνη δήλωση
Παρρησιαστές, δημόσιοι και ακαδημαϊκοί διανοούμενοι
Οι διανοούμενοι στην κρίση
3. Ανομία και ανυπακοή
Ανομία και κοινωνικό ήθος
Πολιτική ανυπακοή, μια επικίνδυνη ελευθερία
Νόμος και ανομία στον βιοπολιτικό καπιταλισμό - μια παρένθεση νομικής φιλοσοφίας
Δημοκρατική ανυπακοή και εξέγερση
Ονοματοδοσία
4. Αντιστάσεις
Υπατία, Κερατέα, Σύνταγμα: οι τόποι και οι τύποι της αντίστασης
Θυσία και αξιοπρέπεια των sans papiers
Ένα πλήθος στην πλατεία: η ώρα των αγανακτισμένων
Η ακολουθία Δεκέμβρης - Σύνταγμα
Αγανάκτηση και οργή
Παρέκβαση II: Αδικία - το δικαίωμα στην αντίσταση
Δίκη και τέχνη
Δικαιοσύνη, ισότητα, επανάσταση
Βία και νόμος
Οντολογία της αντίστασης
5. Πλήθος, λαός, δήμος
Το πλήθος στην πολιτική φιλοσοφία
Ο φόβος του πλήθους / όχλου
Μεταφορντικός καπιταλισμός και Αυτοκρατορία
Στάση Σύνταγμα: πράξη και ποίηση
Στάση Σύνταγμα: οργάνωση και άμεση δημοκρατία
Το πλήθος ως δήμος
Πάνω ή Κάτω Πλατεία;
6. Ριζοσπαστική πολιτική φιλοσοφία
Οντολογία και πολιτικό υποκείμενο: συμμαχίες ή ηγεμονία
Τρεις διαχωριστικές γραμμές: οικονομία, εθνική κυριαρχία, δημοκρατία
Η πολιτική του πλήθους: σύγκρουση και συμπαράταξη
Το καθολικό βρίσκεται στο μερικό
Τα κοινά αγαθά
Αθηναϊκή δημοκρατία (τότε και τώρα)
Παρέκβαση III : Η Ευρώπη που έρχεται
Φιλοσοφία και θάλασσα
Η δημοκρατία και η κρίση του Ευρωπαίου ανθρώπου
Μια άλλη Ευρώπη, η Μεσόγειος που έρχεται
Βιβλιογραφικές παραπομπές
1 σχόλιο:
Γραμμένο το 2011, εν θερμώ όπως διατείνεται ο συγγραφέας, απόλυτα επίκαιρο βιβλίο με διεισδυτική ματιά, όσο γίνεται για κάτι τόσο κοντινό χρονικά, για κάτι ουσιαστικά ταυτόχρονο.
Παρουσιάζει με μια άλλη πιο θεωρητική ματιά τη Στάση Σύνταγμα, όπως αναφέρει. Δε μπορεί να διαφωνήσει κανείς.
Κατακεραυνώνει τη λεγόμενη οικονομική «επιστήμη». Καταδεικνύει ότι η πολιτική έχει πια εκφυλιστεί σε ζήτημα διαχείρισης του καπιταλισμού και της αποτυχίας του.
Επίσης μας ξαναθυμίζει ότι άλλο ήταν το νόημα της Ενωμένης Ευρώπης, όταν αυτή δημιουργήθηκε. Γίνεται φανερό ότι στην Ελλάδα κυρίως αλλά και σε όλον τον Ευρωπαϊκό Νότο, συντελείται μια «γενιακτονία». (σελ. 34/35)
Τα οικονομικά ΔΕΝ είναι επιστήμη καθώς οι ίδιες συνθήκες (που ποτέ δεν είναι ίδιες άλλωστε), δεν δίνουν πάντα το ίδιο αποτέλεσμα. Δεν υπάρχει το δίδυμο Παρατήρηση – Πείραμα. Δεν υπάρχει σχετική αντικειμενική γνώση. Και ερχόμαστε στη περίφημη, απλοϊκή αλλά και καίρια, ερώτηση της Βασίλισσας της Αγγλίας στους «σοφούς» οικονομολόγους της αναφορικά με την κρίση: Πώς γίνεται και δεν είχατε προβλέψει την καταστροφή;
Οι τόσο λάθος και μυωπικοί χειρισμοί των «υπευθύνων» πολιτικών και αξιωματούχων αποδεικνύουν είτε μεγάλη ανικανότητα / ηλιθιότητα είτε εσκεμμένη προδοσία. Οι δυνατότητες τους όμως να αναρριχηθούν στους θώκους που βρέθηκαν, εκ του αποτελέσματος, αποκλείει το πρώτο.
Οι «αγορές» δε βασίζονται στις επιδόσεις της πραγματικής οικονομίας, οπότε συνιστούν μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, ανεξάρτητη από την πραγματικότητα.
Το βιβλίο τα ξεσκεπάζει όλα. (σελ. 66,75-79, 83-89). Το μόνο σημείο στο οποίο δεν μπορώ να συμφωνήσω 100% με το συγγραφέα είναι η αισιοδοξία του ότι κάτι νέο γεννιέται με εκφραστή τη Στάση Σύνταγμα. Αναμφίβολα είναι όμως ένα βιβλίο στο οποίο θα να ανατρέξουν όλοι οι Έλληνες, αλλά και όλοι οι πολίτες της Ευρώπης. Είναι απαραίτητο οι πολίτες να επαναπροσδιορίσουν την Ευρώπη στην οποία θα ήθελαν να ζήσουν αυτοί και τα παιδιά τους.
Μια επιστροφή στις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης θα ήταν «μια καλή αρχή».
Δημοσίευση σχολίου